TÍN NGƯỠNG RỪNG CỦA CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI CHỖ VÙNG TÂY NGUYÊN

Tóm tắt

Rừng có mối quan hệ gắn bó mật thiết và không thể tách rời với các dân tộc thiểu số tại chỗ vùng Tây Nguyên. Đối với họ, rừng như máu thịt, rừng là cội nguồn và có ý nghĩa thiêng liêng trong đời sống tinh thần. Từ một thực thể tự nhiên, rừng được “thần thánh hóa,” mang sắc thái huyền bí và linh thiêng bao trùm lên đời sống con người, từ đó hình thành nên “tín ngưỡng rừng”. Chính vì vậy, các dân tộc thiểu số tại chỗ vùng Tây Nguyên luôn có ý thức sâu sắc về việc bảo vệ rừng. Họ đã thiết lập một mối quan hệ gần gũi và tôn trọng rừng nói riêng và thiên nhiên nói chung; qua đó hình thành nên một lối ứng xử văn hóa với môi trường. Các dân tộc thiểu số tại chỗ vùng Tây Nguyên cũng rất coi trọng việc trao truyền tín ngưỡng rừng cho các thế hệ mai sau, bao gồm tập tục thờ rừng/cúng rừng và các tri thức truyền thống về ứng xử với rừng, rộng hơn là thiên nhiên. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, rừng đang bị suy giảm đã ảnh hưởng không nhỏ đến tín ngưỡng rừng của các dân tộc thiểu số tại chỗ vùng Tây Nguyên. Vì vậy, cần có những chính sách và giải pháp giúp các dân tộc thiểu số tại chỗ của vùng bảo tồn và thực hành tín ngưỡng rừng. Bài viết tìm hiểu tín ngưỡng rừng của các dân tộc thiểu số tại chỗ vùng Tây Nguyên cả trong truyền thống và trong bối cảnh rừng bị suy giảm hiện nay.