BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ LỄ HỘI KHÔ GIÀ GIÀ CỦA NGƯỜI HÀ NHÌ ĐEN, XÃ Y TÝ, HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI TRONG PHÁT TRIỂN DU LỊCH
DOI:
https://doi.org/10.54163/ncdt/282Tóm tắt
Trong một năm, người Hà Nhì ở nước ta có nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa tộc người, trong đó tiêu biểu là lễ hội Khô già già của người Hà Nhì đen ở xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Bản chất của lễ hội này là mang ý nghĩa cầu mùa, với ước vọng mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, người an vật thịnh, cây trồng tốt tươi, nhà nhà ấm no, hạnh phúc. Ngoài ý nghĩa về tâm linh, lễ hội này còn là một hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng, có ý nghĩa quan trọng trong việc cố kết cộng đồng xã hội trong và ngoài thôn bản trước đây cũng như bây giờ. Để tổ chức được lễ hội, đồng bào Hà Nhì đen phải chuẩn bị trước từ vài tháng, tiến hành họp cộng đồng thảo luận về cách thức tổ chức nghi lễ, lễ hội, đóng góp kinh phí, phân công nhiệm vụ cho các cá nhân thực hiện các công việc liên quan đến lễ hội. Không gian tổ chức nghi lễ tại khu đất trống của khu rừng công viên và thời gian diễn ra lễ hội là 3 ngày và là một trong lễ hội lớn nhất, quan trọng nhất của đồng bào. Trong những năm gần đây, các lễ hội truyền thống của người Hà Nhì đen ở xã Y Tý được chính quyền địa phương quan tâm, bảo tồn phát triển để thu hút khách du lịch
Tài liệu tham khảo
Bền, N. C. (2000). Tổng quan về kho tàng lễ hội cổ truyền Việt Nam. Trong cuốn sách Kho tàng lễ hội cổ truyền Việt Nam (nhiều tác giả). Hà Nội: Nxb. Văn hóa dân tộc.
Huy, N. V. (1985). Văn hóa nếp sống của người Hà Nhì - Lô Lô. Hà Nội: Nxb Văn hóa.
Khánh, V. (2010). Người Hà Nhì ở Việt Nam. Hà Nội: Nxb. Thông tấn.
Lan, T. T. (2017). Hôn nhân của người Hà Nhì Đen ở huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai hiện nay. Tạp chí Dân tộc học, số 6/2017.
Lệ, N. V. (2007). Người Hà Nhì và người Hà Nhì ở Lai Châu. Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 2/2007.
Liên, C. T. (2000). Xa Nhà ca: Trường ca dân tộc Hà Nhì (tác phẩm sưu tầm biên dịch chung với Lê Đình Lai). Hà Nội: Nxb. Văn hóa dân tộc.
Liên, C. T. (2004). Tìm hiểu văn hóa dân tộc Hà Nhì ở Việt Nam. Hà Nội: Nxb. Văn hóa dân tộc.
Liên, C. T. (2010). Văn hóa dân gian dân tộc Hà Nhì. Hà Nội: Nxb. Văn hóa dân tộc.
Nghĩa, D. T. (2013). Nghi lễ tang ma của người Hà Nhì ở tỉnh Lào Cai. Tạp chí Di sản văn hóa, số 2/2013.
Sơn, L. H. (2003). Vài nét về thế giới quan dân gian của người Hà Nhì. Tạp chí Dân tộc học, số 6/2003.
Thanh, N. N. (2007). Một số đặc điểm về thiết chế làng bản của người Hà Nhì ở miền núi phía Bắc Việt Nam. Tạp chí Dân tộc học, số 6/2007.
Thuât, V. H., & Thúy, T. T. (2023). Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của người Hà Nhì đen, xã Y Tý trong phát triển du lịch hiện nay, trong Văn hóa tộc người trong xây dựng cộng đồng quốc gia, dân tộc Việt Nam hiện nay. Kỷ yếu Hội nghị Dân tộc học quốc gia năm 2022. Hà Nội: Nxb. Khoa học xã hội.
Thủy, Đ. (2021). Độc đáo lễ hội Khô Già Già của người Hà Nhì đen. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày 05/7.
Toàn, N. H. (2003). Cư dân làng xã với vấn đề bảo vệ và phát huy di sản văn hóa. Tạp chí Di sản văn hóa, số 3/2003.
Tổng cục Thống kê. (2020). Kết quả toàn bộ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019. Hà Nội: Nxb. Thống kê.
Viện Dân tộc học. (1978). Các dân tộc ít người ở Việt Nam (Các tỉnh phía Bắc). Hà Nội: Nxb. Khoa học xã hội.